Art nouveau

Le Palais Stoclet | Het Stocletpaleis

La construction du Palais Stoclet, situé au 279 de l’avenue de Tervueren  et inscrit au Patrimoine mondiale de l’UNESCO depuis juin 2009, prend place entre 1906 et 1911. Ce bâtiment est le fruit de la rencontre de deux hommes : le banquier et amateur d’art belge Adolphe Stoclet (1871-1949) et l’architecte d’avant-garde autrichien Josef Hoffmann (1870- 1956). Désireux de réaliser une œuvre d’art totale (notion chère à l’Art nouveau), Hoffmann reçoit carte blanche de Stoclet  pour employer les matériaux les plus précieux (marbres divers, bois précieux, bronzes dorés et surtout mosaïques réalisées par le peintre Gustave Klimt (1862-1918)) et faire ainsi de l’habitation de son commanditaire un chef-d’œuvre. Son projet architectural est conçu comme un tout harmonieux où chaque élément, du mobilier aux sculptures en passant par les jardins, et non plus seulement le bâtiment, est conçu et dessiné par lui ou son équipe.

Het Stocletpaleis, gelegen aan de Tervurenlaan nummer 279 en sinds juni 2009 aan de UNESCO-werelderfgoedlijst toegevoegd, werd gebouwd tussen 1906 en 1911. Dit gebouw kwam tot stand dankzij een ontmoeting tussen twee mannen: de Belgische bankier en kunstliefhebber Adolphe Stoclet (1871-1949) en de Oostenrijkse avant-garde architect Josef Hoffmann (1870- 1956). Met de bedoeling een Gesamtkunstwerk (zeer geliefd concept in de Jugendstil) te creëren, geeft Stoclet  aan Hoffman alle vrijheid om de meest kostbare materialen te gebruiken (verschillende soorten marmer, kostbaar hout, verguld metaal en vooral mozaïeken ontworpen door de Schilder Gustav Klimt (1862-1918) om zo van de woning van zijn opdrachtgever een meesterwerk te maken. Zijn architecturaal project is bedacht als een harmonieus geheel waarvan elk stuk, van het meubilair tot de standbeelden, en zelfs tot de tuin toe, en dus niet enkel het gebouw alleen, door hem of zijn ploeg werd ontworpen en getekend.

 

[Le Palais Stoclet, carte postale, Archives communales de Woluwe-Saint-Pierre | Het Stocletpaleis, postkaart, Gemeentearchieven van Sint-Pieters-Woluwe]

 

« [Les époux Stoclet ] veulent habiter une œuvre d’art globale. Ils veulent en outre que chaque détail s’harmonise dans l’ensemble. Le contenant et le contenu doivent se fondre en une œuvre artistique constamment évolutive. Chaque pas dans la maison ou dans le jardin doit offrir un nouveau regard, une nouvelle surprise, valoriser les œuvres d’art des collections, le jeu de la lumière, les détails de l’architecture. La construction est entièrement tournée vers les jardins avec lesquels elle fait corps«  [1]

« [De echtgenoten Stoclet ] willen in een allesomvattend kunstwerk wonen. Ze wensen bovendien dat elk detail zich met het geheel versmelt. Zowel de inhoud als het uiterlijk moeten samen een voortdurend evolutief kunstwerk vormen. Elke stap in het huis of in de tuin dient een nieuw aanblik te bieden, een nieuwe verrassing en moet de kunstwerken van de collecties, het lichtspel en de architecturale details op de voorgrond stellen. Het gebouw is volledig naar de tuinen gekeerd waarmee het één geheel vormt« [1]

Cette cohérence et ce jeu des volumes intérieurs, qui impressionneront tous les visiteurs, constitue  d’ailleurs en grande partie l’originalité de l’œuvre, l’architecte ayant veillé constamment, à l’intégration du mobilier et de la décoration à l’espace créé. Décidément avant-gardiste, délaissant l’inspiration végétale au profit de la géométrie (façades cubique) et se voulant aussi beau que  fonctionnel ; le palais Stoclet porte en lui les prémices de l’Art déco.

Deze coherentie en de beheersing van de omvang van het interieur, dat een enorme indruk maakt op de bezoekers, vormen trouwens grotendeels de originaliteit van het kunstwerk omdat de architect ervoor gezorgd heeft om systematisch de meubels en de decoratie in de gehele ruimte te integreren. Het Stocletpaleis is vast en zeker avant-gardistisch, het geeft de voorkeur aan geometrische invloeden (kubische gevels) en is even mooi als functioneel:  kortom, het is de voorloper van de Art Deco beweging.

 

[Détail de la tour | Detail van de toren – photo Patrick Rahier]

 

[Façade arrière | Achtergevel – photo Patrick Rahier]

Références | Bronvermelding

[1] D’après l’ouvrage LACROIX (G.), sous la dir. de, Woluwe-Saint-Pierre, Histoire et terroir, Aparté, Bruxelles, 2012, p. 162 | G. LACROIX (ed.), Sint-Pieters-Woluwe, Een rijk verleden, Lannoo, Tielt, 2015, p. 162.

© Archives communales de Woluwe-Saint-Pierre | Gemeentearchieven van Sint-Pieters-Woluwe

 

Laisser un commentaire