Le nom du sculpteur Godefroid Devreese reste attaché à deux œuvres majeures de la statuaire publique à Schaerbeek, Le Monument aux Bienfaiteurs des pauvres et le vase Bacchanale.
De naam van Godefroid Devreese blijft gebonden aan twee meesterwerken van de publieke beeldhouwkunst in Schaarbeek, het « Monument voor de Weldoeners der Armen » en de « Vaas der Bacchanten ».
Godefroid Devreese, sculpteur et médailleur | Godefroid Devreese, beeldhouwer en medailleur
Né à Courtrai en 1861, Devreese commence sa formation dans l’atelier de son père sculpteur, Constant Devreese. Il suit ensuite les cours de l’Académie des Beaux-arts de Bruxelles et se lie d’amitié, entre autres, avec Charles Van der Stappen, Jef Lambeau, Thomas Vinçotte et Victor Horta. C’est d’ailleurs Horta qui signe les plans de sa maison-atelier à Schaerbeek, rue des Ailes n°71. Devreese meurt en 1941. Pour lui rendre hommage, la commune de Schaerbeek baptise une rue à son nom.
In Kortrijk geboren in 1861, begint Devreese zijn opleiding in het atelier van zijn vader Constant Devreese, beeldhouwer. Daarna volgt hij de cursus van de Academie voor Schone Kunsten te Brussel en sluit vriendschap met o.a. Charles Van der Stappen, Jef Lambeau, Thomas Vinçotte en Victor Horta. Het is Victor Horta overigens die de schetsen tekent voor zijn huis-atelier, te Schaarbeek, Vleugelsstraat 71. Devreese sterft in 1941. Als hulde besluit de gemeente Schaarbeek een straat met zijn naam te geven.
Un cadeau symbolique | Een symbolisch geschenk
L’homme d’affaire et politicien, Raoul Warocqué, commande en 1906 à Godefroid Devreese un vase en bronze représentant une scène de bacchanale.
Dans la nuit du 17 au 18 avril 1911, un incendie criminel détruit entièrement l’hôtel communal de Schaerbeek. Beaucoup d’œuvres d’art qui ornaient le bâtiment, partent en fumée. Raoul Warocqué décide alors d’offrir le vase en bronze à la commune de Schaerbeek, pour la consoler un peu de la perte des nombreuses autres œuvres.
Le vase est placé avenue Louis Bertrand, à l’endroit où s’élevait le chœur de l’ancienne église Saint-Servais, détruite quelques années auparavant. Le socle, en granit rose, est conçu par un ami de Devreese, l’architecte Henri Jacobs. Une copie en marbre du vase est placée dans le parc de Mariemont en 1913.
De zakenman en politicus, in 1906 bestelt Raoul Warocqué aan Godefroid Devreese een bronzen vaas die een bacchanaal zou uitbeelden.
In de nacht van 17 tot 18 april 1911 wordt het gemeentehuis in brand gesticht en totaal vernield. Veel kunstwerken die het pand versierden gaan in rook op. Raoul Warocqué besluit dan ook de bronzen vaas aan de gemeente Schaarbeek aan te bieden, als teken van vertroosting voor het verlies van menige andere kunstwerken.
De vaas wordt geplaatst in het midden van de Louis Bertrandlaan, waar het koor van de oude Sint-Servaaskerk vroeger stond. Architect Henri Jacobs, Devreeses vriend, ontwierp het voetstuk in roze graniet. Een marmeren reproductie wordt in het Mariemont park in 1913 geplaatst.
Une influence Art nouveau | Art Nouveau invloed
Dans la littérature, Godefroid Devreese n’est que très timidement associé au style Art nouveau. Cependant, par ses collaborations avec des personnalités attachées plus directement à ce style et par l’observation de certaines de ses œuvres, nous pouvons exprimer, sans prendre trop de risques, que Devreese a été influencé par les lignes de l’Art nouveau.
Ainsi, le vase Bacchanale, où dansent avec allégresse bacchantes, satyres et faunes autour du dieu du vin Bacchus, est une composition aux courbes dynamiques, tout en mouvement. L’entrelacement des corps et des motifs végétaux forme un joyeux « bazar » et inscrit clairement cette œuvre dans l’esthétique vivante qu’est l‘Art nouveau. Le vase a été restauré en 2012.
In de gespecialiseerde literatuur wordt Godefroid Devreese maar aarzelend in verband gebracht met de Art Nouveau stijl. Doch, door zijn collaboratie met persoonlijkheden die deze stijl duidelijker vertegenwoordigen en door de observatie van sommige van zijn werken, kan men zonder te veel risico uiten dat Devreese door de lijnen van Art Nouveau beïnvloed was.
Aldus, de « Vaas der Bacchanten », waar de bacchanten vrolijk dansen, in gezelschap met saters en faunen rond Bacchus, god van de wijn, is een compositie met dynamische gebogen lijnen, in volle beweging. De ineengevlochten lichamen en plantenmotieven vormen een vrolijke wirwar zodat dit werk duidelijk in de lijn van de esthetiek van Art Nouveau ligt. De vaas werd in 2012 gerestaureerd.
© Archives communales de Schaerbeek | Gemeentearchieven van Schaarbeek
Lien utile | Nuttige link
Inventaire du patrimoine architectural: Vase Bacchanale
Inventaris van het bouwkundig erfgoed: Vaas der Bacchanten