Le carrefour situé à l’intersection de la chaussée de Waterloo, de l’avenue Paul Dejaer, de la chaussée d’Alsemberg, de l’avenue du parc, de la rue Théodore Verhaegen et de la rue de l’Hôtel des Monnaies est un des lieux-dits les plus anciens de la commune devenu un véritable nœud de communication entre le sud de Bruxelles et les villages adjacents.
Het kruispunt van de Waterloosesteenweg, Paul Dejaerlaan, Alsembergsesteenweg, Parklaan, Théodore Verhaegenstraat en Munthofstraat is één van de oudste plaatsen van de gemeente dat een echt communicatieknooppunt tussen het zuiden van Brussel en de aangrenzende dorpen.
[Carrefour de la Barrière et l’Hôtel de Ville de Saint-Gilles, carte postale, années 1960, Collection privée | Kruispunt van de Bareel en het gemeentehuis van Sint-Gillis, postkaart, jaren 1960, Privécollectie]
Le site de la Barrière était autrefois dénommé Wintmolenberg en référence aux trois moulins à vent qui y furent construits au 16 et 17ème siècle. Ils furent détruits vers 1672 lors de l’édification du fort de Monterey.
Son appellation actuelle fait référence à un ancien péage à la jonction des chaussées de Waterloo et d’Alsemberg. Sur chacune d’elles était placée une barrière mobile. Un petit bâtiment servait à la fois de bureau, de débit de boissons voire de cabinet dentaire au 19ème siècle. C’est là qu’étaient perçus des droits de passage pour tous les véhicules, chevaux et marchandises qui transitaient par les routes d’Alsemberg et de Namur. Ce péage, supprimé entre 1865 et 1868, faisait l’objet d’une différenciation tarifaire selon le nombre de chevaux et d’essieux des charrois.
De site van de Bareel heette vroeger Wintmolenberg, een verwijzing naar de drie windmolens die er in de zestiende en zeventiende eeuw werden gebouwd. Ze werden rond 1672 verwoest tijdens de bouw van het Montereyfort.
De huidige naam verwijst naar een oude tol op de kruising van de Waterloose en Alsembergsesteenweg. Op elk steenweg stond een bareel. Een klein gebouw werd in de 19e eeuw gebruikt als kantoor, café of zelfs als tandartsenpraktijk. Daar werd tol geheven voor alle voertuigen, paarden en goederen die door de wegen van Alsemberg en Namen gebruiken. Deze tol, die werd afgeschaft tussen 1865 en 1868, maakte een verschil in tarief nagelang het aantal paarden en wagenassen.
[Détail du plan « Développement de l’aggloméré », s.d., Archives du service Urbanisme, ACSG | Detail van het plan « Développement de l’aggloméré », z.d., Archieven van Dienst Stedenbouw, GASG]
[« La Barrière de Saint-Gilles vers 1890 » de Marie Vanden Eycken, huile sur toile, Collection artistique de la commune de Saint-Gilles | « La Barrière de Saint-Gilles vers 1890 » van Marie Vanden Eycken, oliverf op doek, Kunstverzameling van de gemeente Sint-Gillis ]
En 1898, une fontaine-candélabre surmontée d’une sculpture, la porteuse d’eau, est érigée au centre de la Barrière. Œuvre du sculpteur Julien Dillens et de l’architecte Alban Chambon, elle célèbre les eaux de Bocq vers Bruxelles. Sa profession qui consiste en l’alimentation en eau des abreuvoirs pour les chevaux est devenue un des emblèmes de la commune de Saint-Gilles.
In 1898 wordt in het midden van de Bareel een fontein-kandelaber geplaakt met daarboven een sculptuur, de Waterdragster. Werk van beeldhouwer Julien Dillens en architect Alban Chambon, het viert de wateren van de Bocq richting Brussel. Haar beroep, dat bestaat uit het leveren van drinkwater aan paardenbakken, is één van de emblemen van de gemeente Sint-Gillis geworden.
[La Barrière de Saint-Gilles, cartes postales, s.d., Collection privée | Het Bareel van Sint-Gillis, postkaarten, z.d., Privécollectie]
© Administration communale de Saint-Gilles | Gemeente Sint-Gillis