« J’obtiens plus de résultats pour mon argent [avec les instituts dentaires] que dans tout autre programme philanthropique. C’est un fait médical que les enfants peuvent avoir une meilleure chance dans la vie avec une meilleure apparence, une meilleure santé et plus de vigueur si les dents, le nez, la gorge et la bouche sont bien pris en charge au moment crucial de l’enfance » (George Eastman).
“Ik haal meer resultaten uit mijn donaties [voor de tandheelkundige instituten] dan uit om het even welk ander filantropisch programma. Het is een medisch feit dat kinderen betere kansen krijgen in het leven wanneer ze een beter uiterlijk, een betere gezondheid en meer energie hebben omdat hun tanden, neus, keel en mond op een cruciaal moment in de kindertijd goed verzorgd worden” (George Eastman).
L’Institut Dentaire George Eastman de Bruxelles, situé dans le Parc Léopold, a été fondé par George Eastman, philanthrope et industriel américain (1854-1932), connu pour avoir révolutionné la photographie en inventant la pellicule photographique, et en fabriquant le premier appareil photo portable pour la firme Kodak dont il était le fondateur. L’Institut Eastman a été construit de 1933 à 1935 par l’architecte suisse Michel Polak, mêlant les styles de l’époque, mais optant surtout pour l’Art Déco. Eastman a été également à l’origine des Instituts Eastman de Rochester, Londres, Rome, Stockholm et Paris, qui sont pour la plupart toujours en activité.
Het Institut Dentaire George Eastman van Brussel, gevestigd in het Leopoldpark, werd opgericht door George Eastman, een Amerikaanse filantroop en industrieel (1854-1932) die gekend is omdat hij de fotografie radicaal veranderd heeft dankzij de uitvinding van de fotografische film en het maken van de eerste draagbare camera voor de firma Kodak, waarvan hij de oprichter was. Het Eastman Instituut werd gebouwd van 1933 tot 1935 door de Zwitserse architect Michel Polak, die de stijlen van die tijd vermengde, maar vooral koos voor art deco. Eastman stond ook aan de wieg van de Eastman Institutes in Rochester, Londen, Rome, Stockholm en Parijs, waarvan de meeste nog steeds in bedrijf zijn.
[À gauche portrait de George Eastman (Bibliothèque du Congrès des États-Unis). À droite portrait de l’architecte Michel Polak | Links een portret van George Eastman (Library of Congress van de Verenigde Staten). Rechts een portret van de architect Michel Polak – source | bron: ifthenisnow.eu/nl ]
[Façade de l’Institut Eastman par l’architecte Michel Polak, 1933, dessin, Archives du CPAS de Bruxelles | Tekening van de voorgevel van het Eastman Instituut door de architect Michel Polak, 1933, tekening, Archieven van het OCMW van Brussel]
Ces instituts étaient destinés en priorité aux enfants issus des milieux défavorisés, c’est donc à la Commission d’assistance publique de Bruxelles (actuellement le CPAS) qu’Eastman a fait don d’un montant d’un million de dollars pour la construction de l’Institut dentaire bruxellois (1931). La première pierre en est posée par la reine Elisabeth le 20 octobre 1933, et l’inauguration fastueuse a lieu le 31 juillet 1935 en présence du roi Léopold III et de la reine Astrid.
Deze instituten waren in de eerste plaats bestemd voor kinderen uit kansarme milieus, dus het was aan de Commissie van Openbare Onderstand van Brussel (nu het OCMW) dat Eastman een bedrag van een miljoen dollar doneerde voor de bouw van het Institut Dentaire bruxellois (1931). De eerste steen werd op 20 oktober 1933 door Koningin Elizabeth gelegd en de grootse inhuldiging vond plaats op 31 juli 1935 in aanwezigheid van Koning Leopold III en Koningin Astrid.
[The Dental Magazine and Oral Topics, vol. 52 n°9, September 1935, Archives du CPAS de Bruxelles | The Dental Magazine and Oral Topics, vol. 52 n°9, September 1935, Archieven van het OCMW van Brussel]
[(1) Le hall d’entrée lambrissé de marbres précieux avec les bustes du donateur et son exécuteur testamentaire le Dr H. V. Burkhart, 1935, carte postale Thill-Nels, Archives du CPAS de Bruxelles ; (2) La salle d’attente avec la volière et les fresques des fables de La Fontaine par Camille Barthélémy; (3) un espace de traitement ; (4) sortie des écoliers avec l’escalier en pierre bleue et l’entrée monumentale en fer forgé, Archives du CPAS de Bruxelles | (1) De inkomhal met zijn kostbare marmeren lambrisering en de borstbeelden van de donor en van de uitvoerder van zijn testament, Dr. H.V. Burkhart,1935, ansichtkaart, Archieven van het OCMW van Brussel; (2) de wachtkamer met de volière en de fresco’s van de fabels van La Fontaine door Camille Barthélémy; (3) een behandelruimte; (4) de kinderen verlaten de school, met de trap in blauwe hardsteen en de monumentale smeedijzeren ingang, Archieven van het OCMW van Brussel]
[Le président Hoover en visite à l’Institut Eastman, 18 février 1938, provenant du Livre d’or de l’Institut Dentaire George Eastman, Archives du CPAS de Bruxelles | President Hoover bezoekt het Eastman instituut, 18 februari 1938, uit het gastenboek van Institut Dentaire George Eastman, Archieven van het OCMW van Brussel]
L’Institut Eastman a accueilli par jour jusque 150 enfants, dont beaucoup venaient des écoles bruxelloises, affiliées par un contrat. L’Institut dentaire a cessé ses activités le 30 septembre 1977, mais dès 1955 une partie du bâtiment est déjà utilisée comme maison de repos : la Résidence Eastman, qui y demeure jusqu’en 1985. Depuis lors, le bâtiment Eastman est loué par le Parlement européen, avant d’être désigné en 2009 comme siège de la Maison de l’histoire européenne. Inauguré en 2017 après d’importants travaux comportant une extension en verre et un rehaussement de deux étages, l’édifice allie passé et modernité.
Het Eastman Instituut verwelkomde tot 150 kinderen per dag, waarvan een groot deel afkomstig was van Brusselse scholen, die op contractbasis verbonden waren aan het instituut. Het tandheelkundig instituut staakte zijn activiteiten op 30 september 1977, maar vanaf 1955 was een deel van het gebouw al in gebruik als rusthuis: Résidence Eastman, dat er tot 1985 bleef. Sindsdien werd het Eastmangebouw gehuurd door het Europees Parlement, in 2009 werd aangewezen als locatie van het Huis van de Europese geschiedenis. Het gebouw, dat in 2017 werd ingehuldigd na uitgebreide werkzaamheden, waaronder een glazen uitbreiding en een verhoging van twee verdiepingen, combineert verleden en moderniteit.
[Le bâtiment tel qu’il se présente aujourdz’hui avec son extension réalisée par l’atelier d’architecture Chaix & Morel et Associés, Paris JSWD, parc Léopold, janvier 2017, La Fonderie | Het gebouw zoals het er nu uitziet met de uitbreiding die ontworpen werd door het Atelier d’Architecture Chaix & Morel et Associés, Paris JSWD, Leopoldpark, januari 2017, La Fonderie]
Pour en savoir plus | Meer info
- DUPONT, « L’Institut dentaire Georges Eastman », Cahiers de la Fonderie, n°52, 2017, pp. 28-31.
- DELETANG, « Grandeur de la philanthropie. L’Institut Dentaire George Eastman », BATIR, n°35, octobre 1935, pp.396-402.
- http://www.chaixetmorel.com/fr/cat/2/119/
- https://historia-europa.ep.eu/
© Archives du CPAS de Bruxelles | Archieven van OCMW van Brussel