Al in 1614 was er in Schaarbeek een vicarisschool die religieus onderwijs gaf. Die lag vlak bij de Sint-Servaaskerk. Onder het Franse regime werd het godsdienstonderwijs afgeschaft (en dus de vicarisschool), maar de overheid had moeite met het reorganiseren van het onderwijs, zodat de leerlingen meestal worden toevertrouwd aan particuliere leerkrachten.
[De vicarisschool, tekening van Robert Van den Haute, Gemeentearchieven van Schaarbeek]
Dit is het geval voor Schaarbeek, die in 1807 aan de prefect van de Dijle verslag uitbrengt over het bestaan van een privébasisschool op haar grondgebied, waarvan de lessen worden gegeven door Jean-Corneille Van Hemelryck, een timmerman van beroep. Het is niet bekend tot wanneer hij zijn school houdt of dat iemand hem opvolgt voor de aankomst, eind 1817, van Charles-Louis Bisschop, een gediplomeerd leraar van de Franse universiteit, afkomstig van Oud-Heverlee. In zijn privé-basisschool ontvangt hij dagelijks ongeveer 120 leerlingen (meisjes en jongens), krijgt hij een huisvestingstoelage van de gemeente en wordt elke maand 1 Franse frank per scholier betaald.
[Betalingsmandaat aan Charles-Louis-Bisschop voor een huisvestingstoelage, 1817, Gemeentearchieven van Schaarbeek]
In 1842 dwingt de nieuwe organieke wet over het basisonderwijs, – de zogenaamde Nothomb-wet-, gemeenten om een openbare basisschool te onderhouden of om een confessionele school aan te nemen. De privéschool van Charles-Louis Bisschop wordt natuurlijk gemeenteschool nr. 1 en deze laatste wordt officieel aangesteld als gemeenteonderwijzer.
School nr. 1 is gevestigd in het voormalige gemeentehuis, op de Haachtsesteenweg. Het gebouw, dat nu verdwenen is als gevolg van de reorganisatie van de Teniers-wijk en de aanleg van de Louis Bertrandlaan begin 20e eeuw, is nog steeds aangeduid met een gedenkplaat op het gebouw dat de hoek van de genoemde Louis Bertrandlaan vormt. Het grote moderne schoolcomplex, dat de basisschool en de cursussen van het Frans Fischer Technisch Instituut herbergt, is gebouwd volgens de plannen van architect Henri Jacobs en is in 1907 geopend.
[School nr. 1 op de Haachtsesteenweg, uit “Het gemeente onderwijs” (1922), Gemeentearchieven van Schaarbeek]
© Gemeentearchieven van Schaarbeek
