Bij de afsluiting van de Wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel speelde de toekomstige burgemeester van Brussel, Emile De Mot, reeds met de idee om ook de tentoonstelling van 1905 naar de hoofdstad te halen en die te laten samenvallen met de vijfenzeventigste verjaardag van de Belgische Onafhankelijkheid. Helaas zou de keuze voor 1905 op Luik vallen en pas in 1910, na de dood van De Mot, zouden de paviljoenen naar Brussel terugkeren.
In 1906 kreeg het uitvoerend comité van de tentoonstelling drie locaties voorgelegd: het Solbosch-plateau, Woluwe en Brussel-West. Het directiecomité koos voor Solbosch, op voorwaarde dat de gemeente Elsene een deel van haar grondgebied aan de Stad Brussel zou afstaan. Elsene stemde ermee in en er werden grote infrastructuurwerken uitgevoerd, waaronder de verbreding en verlenging van de Louizalaan en de uitbreiding van de tramlijnen.
[Affiche van de Wereldtentoonstelling in Brussel, 1910, Aarchiefbestand De Moye, Gemeentelijke archief van Elsene]
Deze tentoonstelling zou voor België de gelegenheid zijn om zijn verwezenlijkingen in de kijker te plaatsen. Terwijl ons land in 1897 reeds kon bogen op zijn economische en industriële expansie (België was in die tijd de op één na grootste industriële macht ter wereld), wilde het in 1910 uitpakken met twee belangrijke omwentelingen: de overdracht van Congo aan de Belgische staat door Leopold II in 1908 en de troonsbestijging van Koning Albert I in 1909.
De tentoonstelling waarop 26 landen en tal van private bedrijven aanwezig waren, liep van 23 april tot 1 november. Deze bedrijven presenteerden de nieuwste realisaties uit die periode, die vooral te maken hadden met de handel en industrie. Zo kon men fabrieken bezoeken of de modernste locomotieven, schepen, auto’s en landbouwmachines bekijken. Ook de Schone Kunsten namen een belangrijke plaats in met schilderijen, beeldhouwwerken, medailles en decoratieve kunsten: “Nooit eerder waren zoveel buitenlandse delegaties aanwezig, waardoor men zich met één enkel bezoek een bijna algemeen beeld van de hedendaagse kunst kon vormen.”[1]
Voor de 110de verjaardag van de sluiting van de Wereldtentoonstelling van 1910 in Brussel, kun je bij ArchivIris een selectie van iconografische documenten inkijken over dit evenement dat op het hoogtepunt van de Belle Epoque plaatsvond.
Hoewel de tentoonstelling een fenomenaal succes was (bijna 13 miljoen bezoekers, terwijl België in 1910 slechts 7,4 miljoen inwoners telde!), is ze helaas het meest bekend om haar spectaculaire brand in de nacht van 14 op 15 augustus.
Rond 20.45 uur waren de eerste vlammen te zien in de centrale galerij van de Belgische sectie. Door de hevige wind legde het vuur in enkele uren vele paviljoenen in de as, ondanks het dappere weerwerk van de brandweer. Paradoxaal genoeg lokte het incident de volgende dag reeds een groot aantal bezoekers, die de metalen frames van de uitgebrande paviljoens kwamen bekijken. De site zou echter snel worden heropgebouwd, waardoor de tentoonstelling alsnog een heus succesverhaal zou worden, met een toenemend aantal bezoekers tot het einde van het evenement.
Deze beelden zijn slechts een selectie van de iconografische fondsen van Elsene en Sint-Gillis op de Wereldtentoonstelling van 1910. Wie de archieffondsen wil raadplegen kan een afspraak maken met de betreffende archiefdienst.
Bronnen:
Livre d’Or de l’Exposition de Bruxelles de 1910, een werk dat de geïllustreerde en becommentarieerde geschiedenis van deze tentoonstelling documenteert; kan worden geraadpleegd of gedownload van de website van BNF (https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k34113413/f800.image).
https://www.worldfairs.info/expohistoire.php?expo_id=39
https://fr.wikipedia.org/wiki/Exposition_universelle_de_Bruxelles_de_1910
DUMOULIN M., L’entrée dans le XXè siècle, Bruxelles, Le Cri, 2010.
JAUMAIN S. et BALCERS W. (dir.), Bruxelles 1910 : de l’Exposition Universelle à l’Université, Bruxelles, Racine, 2010.
[1] Livre d’Or de l’Exposition de Bruxelles de 1910, Bruxelles, Rossel, 1910, p. 677. Source gallica.bnf.fr / BnF.
© ArchivIris
