Geschiedenis
Etterbeek was een landelijk en bosrijk dorp langs de Maelbeek. Het land behoorde toe aan de familie Landen, met als voorbeeld Pepijn die de Karolingische dynastie stichtte. Pepijns dochter Gertrude, geboren in 631, zou in Etterbeek hebben gewoond. Zij werd abdis van de abdij van Nijvel en Etterbeek werd eigendom van deze abdij. Het bestaan van de gemeente is officieel vastgelegd in een document van 1127 waarin de naam “Ietrebecca” wordt weergegeven.
In 1686 telde Etterbeek 350 inwoners en vele herbergen langs de oevers van de Maelbeekvallei, die uit 33 vijvers bestond. Voor de bouw van het stadhuis in 1862 vergaderde het gemeentebestuur in de herberg “Moriaan”.
In 1853 annexeerde de Stad Brussel ongeveer een zesde van het grondgebied van Etterbeek om de Wetstraat uit te breiden, de Leopoldwijk uit te breiden en het terrein dat het Jubelpark zou worden. Van 1875 tot 1886, werd kazerne gebouwd, langs de huidige Louis Schmidt en General Jacques boulevards. Het begin van de 20e eeuw werd gekenmerkt door een sterke verstedelijking. De Maelbeek, die steeds vaker overstroomde, werd omgevormd tot een riool, maar de capaciteit ervan bleek al snel onvoldoende. Na de rampzalige overstromingen van 1910 veroorzaakten de overstromingen van 1925 aanzienlijke schade.
In 1958 werd het nieuwe gemeentehuis aan de Oudergemlaan ingehuldigd en werd de nieuwe begraafplaats in Wezembeek-Oppem geopend.
Het nieuwe gemeentehuis, dat het hart vormt van het herbestemmingsproject voor de wijk “Les Jardins de la Chasse”, huisvest sinds 2021 de diensten van de administratie, het OCMW, de lokale werkgelegenheidsdienst en een politiebureau.
Collecties
- Notulen van de gemeenteraad sinds 1825
- Notulen van het college van burgemeester en schepenen sinds 1861
- Jaarverslagen sinds 1848 (onvolledig)
- Registers van de burgerlijke stand en bevolking sinds 1856
- Vreemdelingendienst sinds 1919
- Militaire zaken sinds 1816
- Archief van de begraafplaatsen van Sint-Lambrechts-Woluwe en Wezembeek-Oppem
- Openbare werken
- Beheer van het land
- HRM en bezoldiging
- Financiën: begrotingen sinds 1945
- Ruimtelijke ordening – Stedenbouw
- Onderwijs
- Een vijftiental archiefdozen met documenten uit het Groot-Brusselse tijdperk
- Momenteel bewaard in de lokalen van het gemeentehuis: het archief gevonden in het huis van een invloedrijke Etterbeekse familie de Hap. Dit huis met park werd aan de gemeente geschonken door notaris Jean Hap en zijn vrouw. De gemeente werd eigenaar in 2003.
Beheer, bewaring en digitalisering van de archieven
Er zijn weinig aanwijzingen voor het bestaan van een archiefdienst vóór de aanstelling van een archivaris in 2019. Daarom zijn er geen inventarissen.
De belangrijkste doelstelling van de archivaris was het voorbereiden van de verhuizing van de ongeveer drie kilometer archieven naar het nieuwe stadhuis. Deze archieven waren verspreid opgeslagen op alle verdiepingen en kelders van het gemeentebestuur. Door de oude dossiers in te pakken, kon worden vastgesteld welke documenten moesten worden verwijderd.
Het nieuwe stadhuis huisvest onder meer het gemeentebestuur en het OCMW. Twee aparte ruimten in de kelder, voorzien van nieuwe rekken, zijn gewijd aan de conservering van hun respectieve archieven. De dynamische en semi-dynamische archieven kunnen op de verdiepingen worden opgeslagen in rollende rekken die zich in de werkomgeving van de diensten bevinden. Helaas moeten diensten die veel archieven produceren, zoals de diensten Ruimtelijke Ordening en Bevolking, die hun eigen archieven beheren, al hun dossiers opslaan in de ruimte met de statische archieven.
Naast het platform Nova, dat sinds 2010 wordt gebruikt voor plannings- en milieuvergunningen, scant de dienst Stedenbouw alle plannen in PDF. De archiefplannen zijn gescand in TIFF en per straatnaam opgeslagen in een Access database. De personeelsdienst wordt gedeeld door het gemeentebestuur en het OCMW. De dossiers van de huidige werknemers worden gescand in PDF. De digitalisering van de parochieregisters werd uitgevoerd door het Rijksarchief.
Bibliografie
MEIRE, R., Histoire d’Etterbeek, Bruxelles, Louis Musin éditeur, 1981
FRANCIS, J., La Chanson des rues d’Etterbeek, Bruxelles, Louis Musin éditeur, 1975
Bijkomende informatie
- Adres : Kazernenlaan31/1 1040 Etterbeek
- Mail : archives@etterbeek.brussels
- Website: link
Rijksarchief © Alle rechten voorbehouden