La Roseraie, een oase van rust voor kinderen uit Sint-Gillis

In 1938 opende de gemeenteschool La Roseraie van Sint-Gillis zijn deuren aan de Alsembergsesteenweg 1299 te Ukkel. Deze school in open lucht bestemd voor kinderen met een zwakke gezondheid en opgericht op verzoek van schepen Louis Coenen had alles om te behagen. Er werd op geen inspanning gekeken om de gezondheid van de kinderen veilig te stellen, een conditio sine qua non voor hun volledige ontwikkeling. Essentieel in de scholing van de leerlingen was de constante medische begeleiding en de turnlessen die gepaard gingen met oriëntatiespellen in open lucht. Drie kleuterklassen en drie klassen lager onderwijs namen hun intrek in goed verluchte lokalen met veel licht op de benedenverdieping en de eerste verdieping van het gebouw. Daar vlak tegenover lagen grasperken, een zandpark, een bosje, een pleintje voor de allerkleinsten en een voetbad van 30 meter.

Dit speelpleintje was er niet enkel voor de kinderen met een zwakke gezondheid maar ook voor alle andere kinderen uit de gemeentescholen, die zich er tijdens de schoolvakanties in een buccolisch kader konden uitleven.

 

[Inhuldiging van La Roseraie, 19 juni 1938. Iconografische verzameling, Gemeentearchieven van Sint-Gillis]

 

[Bezoeken van François Bovesse, Minister van Openbaar Onderwijs, 25 juni 1935. Iconografische verzameling, Gemeentearchieven van Sint-Gillis]

 

Artsen van de schooldienst gezondheids- en medische inspectie bepaalden wie voor een verblijf in La Roseraie in aanmerking kwam en hoe lang dat verblijf zou duren. Dit duurde nooit langer dan drie maanden. Na deze periode keerden de leerlingen terug naar de school uit hun wijk.

Voor de realisatie van dit ambitieuze project moeten we een stapje terug in de tijd, om de opeenvolgende fasen van de oprichting van La Roseraie in herinnering te brengen. De gezondheid van de kinderen is voor de gemeente altijd een hoofdbekommernis geweest maar de aanleg van een speelplein in een sterk verstedelijkt gebied bleek in Sint-Gillis geen makkelijke opdracht. Een eerste poging werd ondernomen in 1920 met een speeltuin in de Henri Wafelaertsstraat. Dit ruime terrein werd uitgebreid met de rondgang van de gevangenis, die de minister van Justitie grootmoedig ter beschikking had gesteld. Maar deze wijk was in volle expansie en al snel zou het aan vrije ruimte ontbreken.

De gemeente verwierf vervolgens een groot stuk grond in de Gatti de Gamondstraat in Ukkel. Daar zouden barakken worden opgetrokken, waar de leerlingen uit de lagere school negen jaar lang les zouden krijgen. De peuters kregen een pleintje op een heuvel met uitzicht op het station van Ukkel-Kalevoet, “La Sablonnière”.

 

[De burgemeester Jacques Vranckx op La Roseraie, augustus 1973. Iconografische verzameling, Gemeentearchieven van Sint-Gillis]

 

In 1926 opende het bestuur de eerste kleuterschool in open lucht die het hele jaar door geopend was, op het terrein van de Commissie voor Openbare Onderstand van Brussel. Na een onteigeningsbesluit diende het plein aan de Gatti de Gamondstraat gedeeltelijk te worden ontruimd en moest de kleuterschool in open lucht zowel de kleuterklassen als de leerlingen van de vakantieklassen in het basisonderwijs huisvesten. Door het gebrek aan lokalen en de geleidelijke inkrimping van het oorspronkelijke terrein, moest de gemeente op zoek gaan naar een alternatief.

Op dat moment verhuurde ze een ruim verblijf aan een kweker wiens huurovereenkomst afliep. Zo rijpte het plan om het terrein waarvan ze eigenaar was, te gebruiken.

Dankzij de inspanningen van het gemeentebestuur en de financiële steun van de hogere overheden, kon de nieuwe school La Roseraie worden gebouwd. Deze naam verwijst naar de vroegere kwekerij en is een eerbetoon aan “la jeunesse avide de puiser au grand air la force de son corps et la joie de vivre (de jeugd die graag kracht en levensvreugde uit de natuur wil halen)“.[1]

 

[Uitzichten van La Roseraie, g.d.. Iconografische verzameling, Gemeentearchieven van Sint-Gillis]

 

[1] Maandelijks bulletin Le Clairon, jaargang 37, -nr. 4, juli 1938

Periodiek blad van de arbeiderspartij uit Sint-Gillis, L’Effort Socialiste, jaargang 18, mei 1938

 

© Gemeentearchieven van Sint-Gillis